Wieża Eiffla, znana również jako „Żelazna dama”, to niekwestionowany symbol Paryża i jedna z najbardziej rozpoznawalnych konstrukcji na świecie. Stanowi ona nie tylko atrakcję turystyczną, ale również świadectwo triumfu inżynierii i technologii XIX wieku.
Jak powstała wieża Eiffla?
Wieża Eiffla została wzniesiona z okazji paryskiej Wystawy Światowej w 1889 roku, aby uczcić setną rocznicę Rewolucji Francuskiej. Zaprojektowana przez Gustava Eiffela i jego zespół, miała stać się symbolem nowoczesności i zaawansowania technicznego Francji. Warto podkreślić, że pierwotnie planowano jej rozbiórkę po 20 latach, jednak dzięki zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań technologicznych oraz strategicznemu znaczeniu, wieża przetrwała do dziś.
Budowa wieży rozpoczęła się w 1887 roku i trwała zaledwie dwa lata. Konstrukcja składa się z 18 038 elementów żelaznych, połączonych za pomocą ponad 2,5 miliona nitów. Projektanci, Maurice Koechlin i Émile Nouguier, zaproponowali niezwykły projekt, który wygrał konkurs rozstrzygnięty przez ministra handlu. Pomimo wielu protestów ze strony środowisk artystycznych, wieża szybko zyskała uznanie jako symbol epoki industrialnej.
Kontrowersje wokół wieży
Od samego początku projekt wieży wzbudzał wiele kontrowersji. Wielu artystów i pisarzy, w tym Guy de Maupassant i Charles Gounod, sprzeciwiało się jej budowie, nazywając ją „gigantyczną karykaturą”. W czasach, gdy klasyczna estetyka dominowała w architekturze, wieża wydawała się zbyt mechaniczna i pozbawiona wdzięku.
Mimo krytyki, wieża szybko stała się symbolem nowoczesności i postępu. Jej wysokość 300 metrów i rewolucyjna konstrukcja uczyniły z niej największą atrakcję Wystawy Światowej, a także inspirację dla kolejnych pokoleń inżynierów.
- Projektanci wieży: Maurice Koechlin i Émile Nouguier
- Rozpoczęcie budowy: 1887 rok
- Zakończenie budowy: 1889 rok
- Wysokość wieży: początkowo 300 metrów, obecnie 330 metrów
Dlaczego wieża Eiffla jest ikoną architektury?
Wieża Eiffla była rewolucyjnym osiągnięciem inżynierii, wykorzystującym żelazo na skalę niespotykaną w ówczesnym budownictwie. Jej nowoczesna, funkcjonalna forma przełamała tradycyjne wzorce estetyczne, stając się wzorem dla kolejnych pokoleń architektów. Konstrukcja wieży, oparta na precyzyjnych obliczeniach i innowacyjnych technikach montażu, wyznaczyła nowe standardy w projektowaniu wysokościowców.
Architektura wieży była nie tylko symbolem postępu, ale także narzędziem propagandowym. Podczas I wojny światowej służyła jako nadajnik radiowy, pomagając wojskom francuskim w przechwytywaniu niemieckich sygnałów. W ten sposób przeszła z roli obiektu czysto dekoracyjnego do elementu praktycznego, a nawet strategicznego.
Innowacyjne rozwiązania techniczne
Wieża Eiffla wykorzystuje żelazo jako główny materiał konstrukcyjny, co w tamtym czasie było nowatorskim podejściem. Żelazo, lżejsze i bardziej wytrzymałe niż kamień czy cegła, pozwalało na tworzenie konstrukcji o niespotykanej dotąd skali. Dzięki temu wieża była odpowiedzią na technologiczne ambicje XIX wieku, kiedy Francja dążyła do umocnienia swojej pozycji jako lidera nowoczesności.
Konstrukcja wieży składa się z 18 038 części metalowych i około 2,5 miliona nitów, co czyni ją jednym z najbardziej skomplikowanych projektów architektonicznych tamtych czasów. Jej całkowita masa, razem z betonowymi filarami, wynosi około 10 100 ton.
Wieża Eiffla była najwyższą budowlą świata do 1930 roku, gdy w Nowym Jorku zakończono budowę Chrysler Building o wysokości 318,9 m.
Jakie są ciekawostki związane z wieżą Eiffla?
Wieża Eiffla to nie tylko symbol potęgi gospodarczej i naukowo-technicznej Francji, ale także kopalnia ciekawostek historycznych i kulturalnych. Oto kilka z nich:
- Co siedem lat wieża jest odmalowywana, zużywając 60 ton farby.
- Na szczyt wieży prowadzi 1665 stopni, ale dla odwiedzających dostępne są tylko do drugiego poziomu.
- Podczas okupacji niemieckiej w Paryżu planowano zawiesić na wieży dużą swastykę, ale z powodu wiatru zamieszczono mniejszą.
- Wieża Eiffla przetrwała uderzenie pioruna w 1902 roku.
Zwiedzanie wieży Eiffla
Wieża Eiffla posiada tarasy widokowe na trzech poziomach – do drugiego poziomu można wejść pieszo, a na trzeci trzeba wjechać windą. Pierwsza platforma znajduje się na wysokości 57 metrów i oferuje taras ze szklaną podłogą. Drugi poziom to wysokość 115 metrów, a trzeci, najwyższy poziom, usytuowany jest na wysokości 276 metrów. Warto dodać, że przy sprzyjającej pogodzie widoczność z najwyższego tarasu sięga nawet 73 km.
Ceny biletów na wieżę Eiffla wzrosły w 2024 roku. Obecnie za wjazd na szczyt trzeba zapłacić 35,30 euro, dla dzieci w wieku od 12 do 14 lat 17,70 euro, a dla dzieci od 4 do 11 lat 8,90 euro.
Wieża Eiffla, od momentu otwarcia, zwiedziło ponad 300 milionów osób, co czyni ją jednym z najchętniej odwiedzanych płatnych zabytków na świecie.
Jakie miejsce zajmuje wieża Eiffla w kulturze?
Wieża Eiffla szybko stała się inspiracją dla twórców z całego świata. W literaturze była symbolem nowoczesności i nadziei, ale także obiektem krytyki industrializacji. Jules Verne chwalił wieżę jako symbol ludzkich możliwości, podczas gdy Émile Zola widział w niej triumf nowoczesności nad romantycznym krajobrazem.
W filmach, takich jak „O północy w Paryżu” Woody’ego Allena czy „Mission: Impossible – Fallout”, wieża stanowi niepowtarzalne tło dla wielu produkcji, symbolizując zarówno przemijanie epok, jak i wieczność tego miejsca.
Wieża Eiffla w muzyce i literaturze
Wieża pojawia się także w wielu znanych piosenkach, takich jak „La Vie en Rose” Édith Piaf, która przenosi słuchaczy w świat paryskiej miłości i dawnego uroku miasta. W literaturze młodzieżowej, jak w „Paryż nocą” Marie-Aude Murail, pełni rolę kluczowego miejsca, gdzie bohaterowie spotykają się, by rozwikłać zagadki lub wyrazić swoje uczucia.
Guy de Maupassant, choć krytykował jej konstrukcję, w swoich esejach i opowiadaniach wspominał ją jako punkt odniesienia w zmieniającym się Paryżu.
Co warto zapamietać?:
- Wieża Eiffla została zbudowana w latach 1887-1889 z okazji Wystawy Światowej, z 18 038 elementów żelaznych i 2,5 miliona nitów.
- Wysokość wieży wynosi obecnie 330 metrów, a pierwotnie miała 300 metrów.
- Wieża Eiffla była najwyższą budowlą świata do 1930 roku, kiedy to powstał Chrysler Building w Nowym Jorku.
- Co siedem lat wieża jest odmalowywana, zużywając 60 ton farby; dostępne dla turystów są tylko dwa poziomy pieszo, a na trzeci wjeżdża się windą.
- Od momentu otwarcia, wieżę Eiffla odwiedziło ponad 300 milionów osób, co czyni ją jednym z najchętniej odwiedzanych płatnych zabytków na świecie.
